گفت‌وگو با کارگردان حاضر در همایش نمایشنامه‌خوانی تئاتر صاحبدلان
مانا پوراسد: جریان تئاتر ایمان‌گرا در کشور شکل گرفته است
مانا پوراسد به عنوان کارگردان و بازیگر حاضر در همایش نمایشنامه‌خوانی صاحبدلان در شهر همدان معتقد است جریان تئاتر ایمان‌گرا در کشور شکل گرفته است.
به گزارش خبرنگار ایران تئاتر در همدان، بخش نمایشنامه‌خوانی دوازدهمین همایش سراسری تئاتر صاحبدلان ویژه استان همدان به دبیر اجرایی روح‌الله صالحی، از 20 الی24 آذر 1401 ساعت 16:30 در پلاتو استاد صادق عاشورپور مجتمع فرهنگی سینمایی شهید آوینی همدان برگزار خواهد شد.
مانا پوراسد که بیشتر به عنوان بازیگر فعال در تئاتر نهاوند و همدان شناخته می‌شد، چند سالی است در مقام کارگردان نمایشنامه‌خوانی در عرصه‌های هنری حضور پیدا کرده و جوایز متعددی را کسب کرده است.
به بهانه کارگردانی و بازی در نمایشنامه‌خوانی «حروف چین روزنامه اختر» و بازی در نمایشنامه‌خوانی «چه کسی سنگ اول را زد؟» که در جشنواره صاحبدلان همدان حضور دارد، گفت‌وگویی با او انجام داده‌ایم که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید:
از نمایشی که در همایش تئاتر صاحبدلان کارگردانی کرده‌اید بگویید؟
نمایشنامه «حروف چین روزنامه اختر» نوشته روح الله صالحی؛ درباره نویسنده روزنامه اختر است که برای نوشتن مقاله‌ای برعلیه تعزیه زنانه، با لباس مبدل وارد مجلس روضه زنانه می‌شود و داستان شکل می‌گیرد. این نمایشنامه موفق شد در همایش نمایشنامه خوانی عاشورائیان جایزه دوم نویسندگی، دوم کارگردانی و اول بازیگری زن را کسب کند و حالا در بخش نمایشنامه خوانی تئاتر صاحبدلان در شهر همدان خوانش می‌شود.
در این اثر نیز مثل برخی از آثار قبلی‌تان به دوره قاجار رجوع کردید این زبان و ادبیات فخیم در اجرا دشوار نیست؟
در بررسی دوره‌های تطور ادبیات فارسی به دوره دوم عصر ناصری می‌رسیم که عبور از دوره فخامت نثر مصنوع است و بزرگانی مثل دهخدا و قائم مقام فراهانی محصول این دوره به شمار می‌روند که ما هم برای این نمایشنامه؛ این دوره از ادبیات را انتخاب کردیم. البته شاید برخی از لغات برای مخاطب ما، نا آشنا باشد؛ اما با استفاده از حشو ملیح، معنای دم دستی آن کلمه را کنار آن واژه استفاده می‌کنیم. خوشبختانه در اجراهای قبلی، همین موسیقیایی بودن نوشتار و ریتم اثر به ارتباط دو سویه کمک شایانی کرده است
چند سالی است که شما فعالانه در بخش نمایش خوانی حضور پر رنگ دارید درباره اهمیت نمایشنامه خوانی برایمان بگویید؟
برای گروه نمایشی«هناسه» خوانش متن به عنوان دراماتورژی یک کار درون گروهی محسوب می‌شد. ابتدا به سراغ متون دایجتیک رفتیم که کارکردی خوانشی دارند. اما بعد که همایش نمایشنامه خوانی همدان راه افتاد و مستمر شد این انگیزه‌ای شد که برای همایش‌ها به تولید محتوا و اثر فکر کنیم.
به واژه «مستمر» اشاره کردید، فکر می‌کنید چرا در تئاتر ما فعالیت‌های مستمر کمتر دیده می‌شود؟
این مشکل به عدم ثبات مدیریتی و نبود سیستم در تئاتر ما بر می‌گردد. اگر پیگیری مستمر حسین صفی به عنوان کارشناس تئاتر استان نبود همایش نمایش نامه خوانی استان همدان به دوازده دوره نمی‌رسید و حالا این همایش صاحبدلان هم به صورت غیرمتمرکز اجرا نمی‌شد. این یعنی ما نیازمند طراحی چشم انداز و ابزار لازم برای اجرای آن برنامه و صد البته آسیب شناسی دوره‌ای داریم که درصد انحرافات را مشخص و اصلاح نماید در غیر این صورت باری به هرجهت حرکت کردن و سلیقه را ملاک قرار دادن باعث می‌شود چیزی به اسم جریان تئاتر شکل نگیرد
این نمایشنامه‌خوانی و خوانش متون چه کمکی به گروه و بازیگران می‌کند؟
تمرین پی در پی و مداوم باعث هم خوانی،افزایش سطح هوش هیجانی و... بازیگران می‌شود و مادامی که متن اجرای صحنه‌ای در دسترس نیست عموما گروه‌ها ما پراکنده می‌شوند و بازیگری که در مسیر تمرین گروهی نباشد دچار افت ذهنی و... می‌شود و این نقصان بزرگی برای تئاتر شهرستان هاست که گروه‌ها به تولید یک اثر در طول سال فکر می‌کنند و این تولید حداکثر سه ماه زمان می‌برد و باقی سال در رخوت همفکری و سایش ایده‌ها در هم می‌گذرد.
از آنجایی که نمایشنامه‌خوانی امر جدی در تئاتر تلقی نمی‌شود و اصرار برای خوانش باعث دل سردی گروه نمی‌شود؟
متفاوت بودن در شکل ارائه ایده برای ما مهم شده است باقی ماجرا اهمیت چندانی ندارد مخاطب تشنه دیدن و شنیدن آثاری است که سطح شعورش را دست کم نگیرد و همین انگیزه کمی برای ما نیست که سمت کارهایی برویم که کمتر شنیده یا می‌شنود. بنابراین رجوع به عقبه تاریخی و بهره گیری از جریانات فکری و سیاسی گذشته ما که می‌تواند تلنگری برای مخاطبین ما باشد و این کشف اهمیت به سزایی دارد. تولید اثر بر اساس کتب خاطره نگاه جدید گروه هناسه است به طوری که همزمان مشغول تمرین خوانش نمایش نامه« قاب عکس ریشه زده» هستیم که دومین اثر در حوزه کتب خاطرات دوران دفاع مقدس است که در تابستان نمایشنامه « لایک در اعماق حماسه» را اجرا کردیم.
تئاتر صاحبدلان را چطور می‌بینید؟
بزرگ‌ترین خلاء بشر معاصر را معنویت می‌دانند این همه انجمن گفتگو محور که به درمان و بهبودی آسیب‌های روان کمک می‌کنند ابزاری را جستجو می‌کنند که اساسا ذات تئاتر است:گفتگو و حالا ترکیب گفتگو و معنویت در این تئاتر صاحبدلان شکل گرفته است.معنویتی که در هنرهای مختلف با نام‌های بسیاری دهان به دهان می‌شود از حقیقت گرا گرفته تا مفهموم گرا و دینی؛ البته چندان این اسامی مهم نیست این که چطور گفته می‌شود وچه اثری بر مخاطب می‌گذارد مهم است. این اثر اگر از فیلتر ذهنی گروه و نیاز امروز نگذرد ناچار در حجم گسترده‌ای از استعارات دم دستی و پهلو زده به شعار گام می‌گذارد که این یعنی ریزش تماشاگر... خوشبختانه با استمرار و حفظ ثبت مدیریتی در تئاتر صاحبدلان حالا می‌توان به قاطعیت گفت که جریان تئاتر ایمان گرا در تئاتر کشور شکل گرفته است و به شرط ارتباط بیشتر با مخاطبین، می‌تواند اثرات خود را بر سایر جشنواره‌ها بگذارد.
