رئیس انجمن هنرهای نمایشی:
وجه تمایز تئاتر صاحبدلان اجرامحور بودن آن است
رضا بصیرت، رئیس انجمن هنرهای نمایشی ایران معتقد است اگر بحث رقابت در تئاتر صاحبدلان مطرح شود، فرایند برگزاری به کلی عوض می‌شود و چه بسا مستلزم ساختار دیگری باشد.
او می‌گوید در همین ساختار فعلی و اعتمادی که نسبت به این رویداد وجود دارد صاحبدلان می‌تواند با موفقیت پیش برود و همین حالا هم مورد پذیرش هنرمندان علاقه‌مند به این حوزه نمایشی است.
با او در مورد تئاتر صاحبدلان و نحوه تعامل انجمن هنرهای نمایشی با کانون تئاتر دینی اداره کل هنرهای نمایشی و حمایت‌های این انجمن از گروه‌های نمایشی حاضر در یازدهمین دوره تئاتر صاحبدلان به گفت‌وگو نشستیم که در پی می‌آید.
جایگاه و وزن تئاتر صاحبدلان را چطور ارزیابی می‌کنید؟
تئاتر صاحبدلان در زمینه تئاتر دینی و مذهبی برای فعالان این حوزه شناخته شده است. وجه تمایزی که تئاتر صاحبدلان با دیگران دارد، این است که اجرامحور است. بخش اعظمی از اعتبارات مالی آن برای تولید و اجرا به گروه‌ها پرداخت می‌شود و نسبت به رویدادهای هنری دیگر بخش پشتیبانی کوچک‌تری دارد. اکثر استان‌های کشور در برگزاری این رویداد دینی مشارکت دارند و دربرنامه‌ریزی‌ای که در اداره کل هنرهای نمایشی و معاونت امور هنری انجام شده، تحت عنوان حمایت از برگزاری رویدادهای نمایشی کشور درج شده است. در بخش خیابانی همه آثار و در بخش صحنه‌ای از بین 22 اثر رسیده به جشنواره 20 اثر مربوط به استان‌ها هستند. برای استمرار برگزاری این‌گونه رویدادهای نمایشی، میبایست ضمن حمایت، از خلاقیت نیز بهره برد. این مسیر باید همه جانبه رشد کند و همه هنرمندان برای کار در این عرصه هدایت شوند و بتوانیم آن‌ها را ترغیب کنیم تا باز هم دست به تولید چنین آثاری بزنند.
فکر می‌کنید تئاتر صاحبدلان تا چه اندازه در تربیت و آموزش نسل جدیدی از هنرمندان در حوزه تئاتر دینی موفق بوده است؟
چون ارزیابی، اطلاعات و آمار دقیقی از دوستانی که در این عرصه فعالیت می‌کنند وجود ندارد، ما بر اساس صحبت‌های روسای انجمن‌های استان‌ها و گزارش کانون دینی انجمن و سایر دوستان می‌توانیم اعلام کنیم که این رویداد به ایجاد بستر و زمینه تولید و عرضه نمایش هایی با مضامین دینی کمک و به واسطه آن نمایشنامه‌های منسجم و تاثیرگذاری در سطح حرفه‌ای تولید شده است. نمایشنامه‌نویسی در بخش‌های مختلف این رویداد با همین هدف گنجانده شده است. گروهی که سیاست‌گذار تئاتر صاحبدلان هستند، به دنبال کار تکراری نیست و حتما می‌خواهد نمایشنامه‌های موثری را تولید کند. در ادوار گذشته صاحبدلان هم چنین دیدگاهی وجود داشته و ما سعی می‌کنیم چنین روندی را در آینده نیز ادامه بدهیم تا هم از تئاتر دینی حمایت حداکثری کرده باشیم و هم خلاقیت و نوآوری در متون و اجراها داشته باشیم.
تئاتر صاحبدلان غیر رقابتی است و شاید همین نکته تاکید مجددی بر این رویکرد است که هدف نهایی، تولید بیشتر آثار در زمینه تئاتر دینی است و نه رقابت. تحلیل شما از این رویکرد صاحبدلان چیست؟
هیئت انتخاب بر اساس استانداردهای خاصی دستور به برگزاری می‌دهد و بین آثار رقابت را در نظر نمی‌گیرد. بحث رقابتی جذابیت زیادی برای تئاتری‌ها دارد که می‌خواهند در یک روند رقابتی خودشان را محک بزنند. این مسئله نیازمند سازوکار مشخصی است و در جشنواره صاحبدلان چنین سازوکاری نداریم. هیئت انتخاب در این رویداد براساس تجربه و استاندارد، آثار مناسب اجرا را انتخاب می‌کنند. اگر رقابت در این جشنواره مطرح شود، فرایند برگزاری به کلی عوض می‌شود و چه بسا مستلزم ساختار دیگر باشد. به نظرم در همین ساختار فعلی و اعتمادی که نسبت به آن وجود دارد به واسطه برگزاری چندین دوره از این رویداد می‌تواند به همین شکل پیش برود و همین حالا هم مورد پذیرش هنرمندان و علاقه‌مندان تئاتر دینی است. هرچند اگر ایده اجرایی خوبی باشد، می‌توان برای ادوار بعدی درموردش فکر کرد و اگر موافقت جمعی بود، می‌توان آن را عملی کرد.
فرایند حمایت از گروه‌ها توسط تئاتر صاحبدلان چگونه صورت می‌گیرد؟
درمورد تئاتر صاحبدلان به این صورت است که گروه‌ها پس از انتخاب برابر جدول زمانبدی نمایش خود را اجرا و بعد ارسال گزارش و تایید ستاد اجرایی و و ادارات کل استان‌ها مبلغ توافق شده به گروه‌ها پرداخت می‌شود.
به نظر می‌رسد تعامل و هماهنگی خوبی با کانون تئاتر دینی دارید...
انجمن به عنوان مجری فعالیت‌های اداره کل هنرهای نمایشی در حوزه تئاتر است. اداره کل هنرهای نمایشی همه رویدادها را مصوب می‌کند و به عنوان مجری در شورای برنامه‌ریزی درمورد این رویداد، هزینه‌ها، برآوردها، ضرورتش و... دفاع می‌کند. در نهایت اعتباری برای رویداد تخصیص داده می‌شود و ما مجری اجرای این مصوبات اداره کل هنرهای نمایشی کشور هستیم. این تعامل بسیار خوب و توام با اعتماد است.
تئاتر صاحبدلان را تا چه اندازه در بحث گسترش فرهنگ دینی، ارزش‌های اخلاقی و معرفی الگوها و اسوه‌های دینی برای پویاتر شدن جامعه و حاکم شدن ارزش‌ها برآن موثر می‌دانید؟
عناصر مختلفی برای رسیدن به جامعه‌ای اخلاق‌مدار دخیل هستند. تئاتر صاحبدلان به عنوان تئاتری که در این حوزه دارای پیشینه قوی است، می‌خواهد این جریان را در کشور گسترش بدهد تا مخاطبان را به مضامین دینی و مذهبی متوجه کند. به نظرم صاحبدلان جای خودش را باز کرده و با توجه به اینکه نمایش‌ها در استان محل تولید اجرا می‌شود، نفوذ و تاثیرگذاری آن قابل قبول است چراکه اجراها در استان‌های مختلف و عموما در مناسبت‌هایی اجرا می‌شوند که مضامین دینی و مذهبی آشنا هستند. به نظرم صاحبدلان به همین واسطه جای خودش را در دل جامعه مخاطبان و مسئولان باز کرده است.
امسال همزمانی ماه محرم و هفته دفاع مقدس را در ایام برگزاری تئاتر صاحبدلان شاهد بودیم. چقدر این همزمانی از نگاه شما معنادار است؟
ما معتقدیم دفاع مقدس نشئت گرفته از مضامین دینی است و تئاترهای این حوزه هم در همان خطی است که آرمان‌های بنیان‌گذار انقلاب اسلامی ایران و مضامین دینی قرار دارد. به مناسبت همزمانی این دو رویداد این‌طور برنامه‌ریزی کردیم که در استان‌های مختلف اجراهای مشخصی داشته باشیم. در شهرهایی مثل آبادان و خرمشهر (منطقه آزاد اروند) و... که مناطق جنگی بودند، چهل گروه را برای اجرای نمایش اعزام کردیم و این گروه‌ها یا در میادین اصلی یا گلزار شهدا و... دست به اجرا زدند. اینکه تعدد عرضه محصول موجب توجه بیشتر مخاطب شود، از نظر ما باید به فال نیک گرفته شود. چنین تلاقی مناسبتی تاثیرگذاری را بالا می‌برد. عرضه محصولات هنری با تعداد بیشتر تاثیر گسترده‌تری دارد و این تعدد به نفع مخاطب برای آشنایی بیشتر آن‌ها با این موضوعات است.
