وقت آن رسیده فضای ویژه ای برای تولید نمایشنامه‌های دینی باز کنیم
صاحبدلان به مرحله برنامه ریزی طولانی مدت جریان ساز رسیده است

اجرای این تئاترها از جمله سیاست‌های ادره کل هنرهای نمایشی بوده، هست و خواهد بود و به نظر می‌رسد باید بیش از قبل آن را تقویت کنیم و به آموزش، پژوهش و اجرای عمومی حرفه‌ای و نمایشنامه‌نویسی چنین آثاری توجه ویژه‌تری داشته باشیم.

مدیر کل هنرهای نمایشی معتقد است امروز که 12 سال از برگزاری جشنواره تئاتر صاحبدلان را پشت سر گذاشته‌ایم و هنرمندان زیادی در این عرصه کار می‌کنند، وقتش رسیده که فضایی ویژه  را برای تولید نمایشنامه‌های دینی باز کنیم. 

 یازدهمین دوره تئاتر صاحبدلان، در بخش خیابانی و صحنه، میزبان 15 اثر خیابانی و 21 اثر دینی صحنه‌ای در استان‌ها است. پیرامون اهمیت و کارکردهای این روزداد فرهنگی با قادر آشنا گفت و گو کرده ایم :

اهمیت و جایگاه تئاتر صاحبدلان در اداره کل هنرهای نمایشی در دوره مدیریت شما چگونه بوده است؟

برگزاری تئاتر صاحبدلان از دوره‌های قبل از مدیریت من وارد برنامه‌های اداره کل هنرهای نمایشی شد و دلیلش این بود که در کشور ما اکثرا شیعه هستند و مقتدایمان مولا علی (ع) است. بنابراین لازم دانستیم بخشی از نمایش‌های مان را به موضوعات دینی، اعتقادی و راه و روش بزرگان دین اختصاص بدهیم. با همین نگاه تئاتر صاحبدلان آغاز به کار کرد و تصور نمی‌کردیم به زودی به بلوغ برسد و مسیر خودش را پیدا کند، اما خوشبختانه این اتفاق افتاد. بیشترین تاکید ما حمایت از این آثار نمایشی دینی در استان‌ها بود که اساسا تئاتر صاحبدلان را تئاتر استان‌ها هم می‌دانند. امسال ما در بخش‌های گوناگونی نمایش داریم و ستاد کرونای هر استان در مورد اجرا رفتن این آثار تصمیم می‌گیرد و گروه‌های نمایشی در شهرهایی که نارنجی هستند، این امکان را دارند که با رعایت موازین بهداشتی اثرشان را اجرا کنند. در راستای همین موضوع ترجیح دادیم جشنواره صاحبدلان را به جای محرم در ماه صفر برگزار کنیم به این دلیل که در محرم اجراهای دینی بیشتر است و می‌شد صاحبدلان را در ماه دیگری برگزار کرد.

امسال شاهد همزمانی اربعین و هفته دفاع مقدس هم بودیم.

برگزاری تئاتر صاحبدلان در ماه صفر با هفته دفاع مقدس هم‌تقارنی پیدا کرد که ما این تقارن را به فال نیک می‌گیریم.  تئاتر صاحبدلان هر سال بیشتر از قبل راه خودش را پیدا می‌کند و از جمله فعالیت‌های هنری است که مورد اقبال قرار می‌گیرد. اجرای این تئاترها از جمله سیاست‌های اداره کل هنرهای نمایشی بوده، هست و خواهد بود و به نظر می‌رسد باید بیش از قبل آن را تقویت کنیم و به آموزش، پژوهش و اجرای عمومی حرفه‌ای و نمایشنامه‌نویسی چنین آثاری توجه ویژه‌تری داشته باشیم.

هدف اصلی و چشم‌انداز جشنواره تئاتر صاحبدلان چیست؟

زمانی که به عنوان مدیرکل هنرهای نمایشی و در خدمت دکتر حمید شاه‌آبادی بودم، به ذهنمان رسید که ما باید یک موضع مشخصی نسبت به نمایش دینی داشته باشیم. به هرحال ایران یک کشور اسلامی است و باورها و اعتقادات عمیقی دارد. در جمع‌بندی‌ها به این نتیجه رسیدیم که باید سریعا کاری را شروع کنیم و هنرمندان نیز باید جسارت پیدا کنند و بدانند پرداختن به موضوعات دینی در تئاتر یعنی پرداختن به داشته‌ها، نیاکان و معرفی این داشته‌ها به آیندگان که اهمیت زیادی هم دارد به خصوص از طریق هنر عمیقی مثل تئاتر.

و جایگاه این رویداد تئاتری را امروز چگونه ارزیابی می‌کنید؟

 ما پیش‌بینی کردیم که تئاتر صاحبدلان مسیر خودش را طی می‌کند و امروز من به این باور رسیده‌ام که باید تغییر رویه داشته باشیم و برنامه‌ای چهارسالانه با نگاه مشخصی بچینیم. به نظر می‌رسد باید هنرمندان نمایشنامه‌نویس براساس کتب دینی و ادعیه، متن‌های نمایشی خوبی بنویسند و کار را برای کارگردانان این حوزه آسان کنند و دیگر مستاصل دنبال متن خوب برای یک اجرای دینی حرفه‌ای نگردند. همین حالا هم دوستان فعال هستند و نمایشنامه‌ای براساس نهج البلاغه به من داده شده که در حال مطالعه آن هستم. بنابراین برنامه این است که بتوانیم در چهارسال آینده حداقل 20 متن نمایشی خوب برای اجرای صحنه‌ای و خیابانی عرضه کنیم و آنها را اجرا هم ببریم.

شما معمولا روی متن و نمایشنامه‌نویسی تاکید ویژه‌ای دارید. فکر می‌کنید  تئاتر صاحبدلان چه نقشی در پرورش نسل تازه‌ای از نمایشنامه‌نویسان تئاتر دینی داشته است؟

بیشتر از متن‌نویسی در زمینه کارگردانی یا بازیگری در این حوزه مشکلات وجود دارد. همچنین اقبال به این حوزه هم اهمیت زیادی دارد. ما نگران بودیم که این نوع تئاتر بین انواع دیگر و متون کلاسیک و... مغفول شود. به پهنای ایران فکر، اندیشه و هویت وجود دارد پس می‌توان کار زیادی انجام داد و باید جلوی مغفول ماندن تئاتر دینی را گرفت. امروز بر این باوریم که باید متون خوبی تولید شود که قابلیت اجرا هم داشته باشند. مانند کاری که در جشنواره نخل سرخ انجام دادیم و در مورد فتح خرمشهر نمایشنامه‌هایی را که قابلیت اجرا داشتند پشتیبانی کردیم تا هرکدام به مرور آماده اجرا ‌شوند و همینطور هم شد و مردم خرمشهر و آبادان از این نمایش‌ها حظ وافر می‌برند.

تئاتر دینی صاحبدلان، غیر رقابتی است ، آیا بیشتر عرصه‌ای برای نمایش تولیدات تئاتر دینی محسوب می‎شود؟

باور ما این بود که نباید به سمت رقابتی کردن این موضوع برویم و همین حالا هم براین عقیده هستم که باید جشنواره‌ها را از حالت رقابتی خارج کنیم و بیشتر به فکر تولید باشیم. تولیدی که با روحیه، فرهنگ و سلیقه مردم ما هم‌خوانی داشته باشد. وقتی کار رقابتی می‌شود، مجبوریم بیشتر به شکل توجه کنیم. نباید از محتوا دور شویم. ما از ابتدا برنامه صاحبدلان را بستری برای عرضه تولیدات استان‌ها می‌دانستیم و همچنان هم براساس همین دیدگاه می‌گوییم باید به سمت نمایشنامه برویم و تولیداتی داشته باشیم که کارگردانان راحت‌تر و با دغدغه کمتری نمایش‌هایی با مضمون دینی را به صحنه ببرند.

عدم رقابتی بودن تئاتر صاحبدلان، انگیزه شرکت کنندگان را برای حضور در این جشنواره کم نمی‌کند؟

خیر. ما دنبال انگیزه کاذب برای موضوع تئاتر دینی نیستیم.ما به این جمع‌بندی رسیده‌ایم که این حرکت  راه خودش را پیدا کرده و به جایی رسیده که حالا باید به نمایشنامه توجه بیشتری داشته باشد. امروز 12 سال از برگزاری این رویداد تئاتری را پشت سر گذاشته‌ایم و هنرمندان زیادی در این عرصه کار می‌کنند پس وقتش رسیده که فضایی را برای تولید نمایشنامه‌های دینی باز کنیم.

استقبال هنرمندان جوان از پرداخت به موضوعات دینی در تئاتر چگونه است؟

در فهرستی که از دوستان حاضر در جشنواره صاحبدلان در اختیار دارم کاملا مشخص است که جوانان بسیاری از این نوع تئاتر استقبال می‌کنند. همه کارهایی که ما در رویداد تئاتر صاحبدلان انجام می‌دهیم، براساس حمایت‌ از حوزه تئاتر دینی و بروز توانمندی‌های جدی است که عملی می‌شود و ما سعی می‌کنیم به تعهداتی که نسبت به گروه‌های شرکت‌کننده داریم، عمل کنیم.